achtergrondinformatie
relationeel geweld
Onder relationeel geweld verstaan we een geheel van gedragingen, handelingen en houdingen, van een van de partners of ex-partners, die erop gericht zijn de andere te controleren en te domineren. Het omvat fysieke, psychische, seksuele en economische agressie, bedreigingen of geweldplegingen die zich herhalen of kunnen herhalen en die de integriteit van de ander en zelfs zijn socio-professionele integratie aantasten.¹
Vormen van relationeel geweld
fysiek geweld
Dit zijn handelingen of juist het nalaten van handelingen waardoor een persoon lichamelijk gekwetst wordt. Bijvoorbeeld: slaan, schoppen, dooreenschudden, iets gooien naar iemand, tegen muur/meubels gooien, verwonden met een mes, (poging tot) wurgen, het verwaarlozen of het niet toedienen van de nodige medische zorgen aan een persoon, etc.
Fysiek geweld is het meest gekend omdat de gevolgen het meest zichtbaar zijn. Fysiek geweld laat niet enkel lichamelijke letsels na, maar ook psychische en emotionele.
Psychisch en emotioneel geweld
Handelingen of juist het nalaten van handelingen waardoor een persoon mentaal gekwetst wordt. Bijvoorbeeld: (publiek) vernederen, negeren, wantrouwen, sociaal isoleren, voortdurend controleren, dreigen met geweld of zelfmoord, etc.
Fysiek geweld is het meest gekend omdat de gevolgen het meest zichtbaar zijn. Fysiek geweld laat niet enkel lichamelijke letsels na, maar ook psychische en emotionele.
Financieel of economisch geweld
Handelingen waardoor een persoon financieel nadeel ondervindt. Bijvoorbeeld: afpersen, bestelen, iemand financieel afhankelijk maken of houden, etc.
Wanneer men financieel afhankelijk is, is het moeilijker om uit een gewelddadige relatie te stappen.
Seksueel geweld
Een seksuele daad tegen iemands wil, onder dwang of zonder toestemming. Bijvoorbeeld: verplicht moeten kijken naar porno/masturbatie, zich moeten uitkleden terwijl anderen toekijken, ongewenste seksuele opmerkingen, ongewenste aanrakingen, (poging tot) verkrachting.
Verwaarlozing
Het nalaten van de verantwoordelijkheid om de basale behoeften en zorg te bieden aan een persoon, meestal een kind, een oudere volwassene of iemand die kwetsbaar is. Bijvoorbeeld: onvoldoende voeding geven, het niet verstrekken van warme kleding en bescherming tegen extreme weersomstandigheden, het negeren van medische behoeften, onverschilligheid tonen tegenover emotionele behoeften, zoals troost, liefde en aandacht, negeren of afwijzen, niet reageren op emotionele signalen, zoals huilen of angst, en geen troost bieden, …
Het is belangrijk op te merken dat verwaarlozing ernstige gevolgen kan hebben voor het fysieke, emotionele en mentale welzijn van een persoon en in sommige gevallen zelfs levensbedreigend kan zijn. Het is een vorm van mishandeling die vaak over het hoofd wordt gezien maar erg serieus moet worden genomen.
Online geweld
Het doelbewust gebruiken van digitale communicatiekanalen, zoals sociale media, berichtenapps, e-mail of online forums, om schade, angst, intimidatie, vernedering of psychologische pijn bij een persoon te veroorzaken. Het kan variëren van beledigende opmerkingen tot dreigingen, stalking en het verspreiden van lasterlijke of beschamende inhoud. Bijvoorbeeld: cyberpesten, trolling, grooming, catfishing, non-consensuele sexting, photoshop sexting, sextortion, wraakporno, etc.
Gevolgen van geweld
Het gebruik van geweld heeft ingrijpende gevolgen voor de fysieke, mentale, sociale, seksuele en reproductieve gezondheid van slachtoffers en overlevers. De mogelijke gevolgen kunnen erg uiteenlopend zijn. Bovendien strekken ze zich niet alleen uit over de korte termijn maar hebben ze vaak langdurige effecten, zelfs nadat het geweld is gestopt.
Geweld heeft ernstige gevolgen voor de personen die er rechtstreeks bij betrokken zijn, maar zeker ook voor de omgeving en iedereen die er getuige van is, zoals kinderen.
negatief zelfbeeld
Twijfels over zichzelf en het eigen kunnen. Schuldgevoelens tegenover de kinderen waardoor de relatie met de kinderen nog meer onder druk komt te staan. Op termijn kan dat naar een toestand van onverschilligheid en totale weerloosheid leiden.
Schaamte
Vooroordelen en schuldgevoelens over de gewelddadige situatie zorgen ervoor dat het slachtoffer vaak (te) lang zwijgt. Ze ondernemen pas stappen als de situatie volledig uit de hand dreigt te lopen, voor zichzelf of voor de kinderen.
Verslavingsproblematiek
Onder andere eten, medicijnen, alcohol en drugs
Medische lijdensweg
Zowel door de fysieke gevolgen van het geweld als door de psychische. Die problemen kunnen escaleren in financiële problemen door de kosten voor raadpleging, verzorging en verpleging, maar bijvoorbeeld ook door ontslag op het werk door overdreven ziekteverzuim.